Diagnostykę w kierunku nużeńca, warto rozpocząć w zależności od lokalizacji niepokojących zmian, od wizyty u lekarza okulisty lub dermatologa. W przypadku diagnostyki demodekozy ocznej, lekarz zwykle zaczyna badanie od wywiadu z pacjentem i weryfikacji stanu brzegów jego powiek.
Szczególnie zwraca się uwagę na obecność mankietów keratynowo-tłuszczowych gromadzących siu nasady rzęs (tzw. łupież cylindryczny) oraz na występowanie teleangiektazji czyli rozdętych naczyń krwionośnych w obrębie brzegów powiek.[1]
W kolejnym kroku, zwykle wykonuje się badanie mikroskopowe preparatu z rzęs pobranych od pacjenta. [2] W celu przeprowadzenia badania, jałową pęsetą, pobiera się 3-4 rzęsy z powieki górnej i dolnej, co zwykle nie powoduje większego dyskomfortu. Następnie, rzęsy zawiesza się w soli fizjologicznej na szkiełku podstawowym i przykrywa szkiełkiem nakrywkowym. Tak przygotowany preparat, wnikliwie ogląda się pod mikroskopem świetlnym w powiększeniu 100x- 400x, weryfikując obecność osobników dorosłych nużeńców ale również ich larw i jaj.[3]
UWAGA! Warto pamiętać, aby na kilka dni przed planowanym badaniem nie malować rzęs, powiek i ich brzegów oraz powstrzymać się od stosowania preparatów do specjalistycznej higieny brzegów powiek.[3]
Aby potwierdzić obecność nużeńców w obrębie skóry twarzy, zwykle pobiera się od pacjenta zeskrobiny skórne z okolicy czoła lub brody. Zeskrobiny pobrane jałowym skalpelem lub szpatułką, zawiesza się w soli fizjologicznej i postępuje jak w przypadku wyżej opisanej procedury diagnostyki demodekozy ocznej. W rzadziej wykonywanych metodach diagnostyki demodekozy skóry, wykorzystuje się mikroskopię konfokalną a także optyczną koherentną tomografię wysokiej rozdzielczości.[4] [5]
Pamiętajmy, że lekarze dysponują szeregiem sprawdzonych rozwiązań dla pacjentów z potwierdzoną demodekozą. Dobór odpowiednich preparatów pozwoli na znaczne ograniczenie ilości, a nawet całkowite wyeliminowanie nużeńców.
Powyższy artykuł ma charakter edukacyjno-informacyjny i nie zastępuje porady medycznej, a także porady lekarskiej.
[1] Gao Y. i inni; High prevalence of Demodex in eyelashes with cylindrical dandruff; Invest Ophthalmol Vis Sci 2005; 46: 3089-3094
[2] Kubanov A. i inni; Important aspects of Demodex diagnostics. Journal of Surgical Dermatology. 2016; 1 (1): 43-51
[3] Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego: Postępowanie w demodekozie ocznej z dnia 15.03.2017; dostępne na stronie www.pto.com
[4] Sattler E.C. i inni; Reflectance confocal microscopy for monitoring the density of Demodex mites in patients with rosacea before and after treatment; British Journal of Dermatology 2015; 173(1):69-75
[5] Maier T. i inni; High-definition optical coherence tomography for the in vivo detection of Demodex mites; Dermatology 2012; 225 (3): 271-276
